BLOOM TAKSONOMİSİ

1. BİLGİ

Alt düzey kazanım basamağıdır. Bu basamakta herhangi bir nesne ve olguyla ilgili bazı özellikleri kişinin görünce tanıması, sorunca ezberden aynen tekrar etmesi davranışlarını kapsar. Bir alana özgü bilgileri, ilke ve genellemeler bilgisini, terimleri, olguları, sınıflamaları, araç-gereçleri bilgisini, ölçütleri, yöntemleri, ilke ve genellemeleri; hatırlar, tanır, seçer, işaretler, gösterir, tanımlar, listeler, söyler, eşleştirir, altını çizer.

Bilgi basamağına örnek kazanım ifadeleri şunlardır:

Güneş takvimini tarihte ilk kez kimlerin kullandığını söyler.
Sosyal bilgiler dersinde verilen kavramların tanımını yapar.
Matematik dersinde verilen geometrik şekillerden isteneni bulup işaretler.
Trafik ve İlkyardım dersinde trafik ışıklarının renklerini sayar.
Yeşil bir bitkinin solunumda çıkardığı maddeleri verilen seçeneklerden işaretler.

2. KAVRAMA

Kavrama basamağındaki davranışlar, öğrencilerin daha önce öğrendiklerini zihinsel bir işlemden geçirerek farklı biçimlerde ifade edebilecekleri davranışlardan oluşmaktadır. Bu durum öğrencinin daha önce öğrendiklerini kendi diliyle yeniden ifade edebilmesini, bir bilginin vermek istediği mesajı daha açık ve anlaşılır biçimde sunabilmesini ya da bilgi basamağında kazanmış olduğu bilgilerin verilerinden yararlanarak bu bilgiyi daha ötelere götürebilme, yorumlayabilme, bu bilgilerden bir sonuca varabilme yeterliliğini gösterebilmesini gerektirmektedir.

Kavrama üçe ayrılır.

i. Çevirme
ii. Öteleme
iii. Yorumlama

i. Çevirme: Bir bilgi bütününü başka bir bilgi bütününe dönüştürebilme, yeniden düzenleme, tablolaştırma, şekille göstermedir.

· Metin halinde verilen sayısal verileri çubuk grafiği ile gösterir.

ii. Öteleme: Tahmin edebilme, kestirebilme, yordama.
· Bir paragraftan sonra gelen cümleyi tahmin eder.
· Sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin bazı kurallara uyup uymamalarının doğuracağı sonuçları söyler.
· Yazılmış bir konuya başlık bulur.


iii. Yorumlama: Bir bilgi bütününü kendi ifadeleri ile açıklama, özetleyebilme, örnekler verebilme, benzerlik ve farklılıkları ifade edebilme, ana ve yan fikirleri bulabilme, açıklayabilme, tablo ve grafik okuyabilme, neden-sonuç ilişkilerini açıklayabilme.

· Atatürk İlkelerinin önemini söyler.
· Osmanlıların Rumeli’ye geçişi ile ilgili olguları açıklar.
· Çevre kirliliğine örnekler verir.
· Türkçe dersinde noktalama işaretlerinin önemini açıklar.

3-UYGULAMA

Öğrencinin kendisi için yeni olan, daha önce hiç karşılaşmadığı bir sorunu çözebilme yeterliğine kavuşması bu ana basamakta olur. Öğrencinin daha alt basamaklarda öğrendiklerini yeni durumlarda kullanabilme yeteneklerini içermektedir. Öğrenci sorun çözerken kuralları, yöntemleri, ilkeleri yeni durumlarda kullanır, uygular, problem çözer. Sosyal bilgiler derslerinde işlenen göç, nüfus artışı, tarım, turizm, ticaret gibi konularda öğrenciye bir sorun verilip, öğrencinin bu sorunu çözmesi bu basamakla ilgili bir davranıştır.

Uygulama basamağına örnek kazanım ifadeleri şunlardır:

Ekvator üzerinde bulunan yerlerde gece ile gündüzün ne zaman eşit olduğunu işlemle açıklar.

Metinde noktalama işaretlerini doğru kullanır.

Havuz problemlerini çözer.

İngilizce dersinden öğrendikleri bilgilerle bir turiste adres tarif eder.Matematik dersinde verilen problemi çözer.


4-ANALİZ

Bir bilgi bütününü öğelere, ilişkilere ve örgütleme ilkelerine göre ayrıştırabilme, ilkeleri bulabilme, öğelerini bulup seçme, aralarındaki ilişkileri açıklayabilme, bütünün parçalarını karşılaştırabilme, sınıflandırabilme, ana hatlarını gösterebilme, bir sistemin ya da iletişim biçiminin hangi ilkelere göre kurulduğunu ve işlediğini ortaya koyabilme gücüyle ilgili davranışsal yeterlikleri içerir.

Analiz basamağına örnek kazanım ifadeleri şunlardır:

· Cümleyi öğelerine ayırır.
· Osmanlı imparatorluğunu ekonomik gücü açısından dönemlerine ayırır.



5-SENTEZ

Bireyin daha önceki öğrendiklerinden yararlanarak belli bir amaca hizmet edebilecek fikirleri, parçaları ve öğeleri belli ilişki ve kurallara göre birleştirip, yeni bir bütün oluşturma yeteneğinin kazandırıldığı basamaktır. Öğrencinin sentez düzeyinde bir davranış gösterebilmesi, çok yönlü düşünerek, yaratıcılık gösterebilmesini gerekli kılar. Sentezde yenilik, buluş, icat, özgünlük söz konusudur.

Sentez basamağına örnek kazanım ifadeleri şunlardır:

· Komşularımızla ilgili temel sorunların çözümü için özgün bir görüş geliştirir.
· Şiir yazar.
· Kuram geliştirir.
· Trafik kazalarını azaltmak için yolların nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda orijinal bir proje hazırlar.
· Türkçe dersinde verilen atasözüne uygun bir kompozisyon yazar.
· Matematik dersinde verilen problemi çözmek için özgün bir yöntem geliştirir.
· Sosyal Bilgiler dersinde çevrenin korunması amacı ile bir proje hazırlar.



6- DEĞERLENDİRME

Değerlendirme düzeyindeki davranışlar daha çok bireyin herhangi bir bilişsel ürünü değerlendirebilme, yani bu konuda bir değer yargısı geliştirebilme gücünü gösterebilmesi ile ilgilidir. Değerlendirme gücü ise; bir konu ile ilgili tutarlılık ve tutarsızlıkları belirleyebilme, bir gerekçeden mantıklı bir sonuca ulaşılıp ulaşılamayacağını anlayabilme, bir tartışmadaki mantık yanılgılarını fark edebilme, bir aracın çeşitli ölçütler yönünden uygun olup olmadığını belirleyebilme, belli ölçütler açısından bir bilgi bütününü değerlendirebilme gibi yeterlilikler içerir. İç ve dış ölçütleri değerlendirir, eleştirir, yargılarda, saptamalarda bulunur, tartışır, ispat eder, savunur.

Değerlendirme basamağına örnek kazanım ifadeleri şunlardır:

· Bir kitabı eleştirir.
· Bir toplumsal sorunun giderilebilmesi için önerilen çözüm yolunu belli ölçütlere göre değerlendirir.
· Bir giysiyi, üründe bulunması gerekli öğeler açısından değerlendirir.
· Termik santraller ile atom santrallerini enerji üretimi açısından değerlendirir.
· Hava kirliliğini önlemeye yönelik alınan önlemleri belli ölçütlere göre değerlendirir.
· Türkçe dersinde okuduğu edebi bir metni, edebi bir metinde bulunması gereken ölçütlere göre eleştirir.
· Matematik dersinde kendisine verilen problemi çözüm yollarına uygunluğu açısından değerlendirir.
· Sosyal Bilgiler dersinde çevreyi korumaya dönük hazırlanmış bir projeyi sağlayacağı yararlar açısından eleştirir.